Wielomiliardowy spór Google przeciwko Oracle rozstrzygnięty po 10 latach

Google LLC przeciwko Oracle America, Inc., 18-956 to sprawa tocząca się przed sądami w Stanach Zjednoczonych związana z charakterem kodu komputerowego i prawem autorskim. Spór koncentrował się na wykorzystaniu API (ang. application programming interface) Javy, czyli interfejsu programowania aplikacji. Oracle wszczęła postępowanie, argumentując, że interfejsy API podlegają prawom autorskim i żądając tym samym odszkodowania w wysokości 8,8 miliarda USD z tytułu sprzedaży i licencjonowania przez Google wcześniejszych wersji Androida. 

Dwa procesy sądowe z udziałem ławy przysięgłych na poziomie okręgowym zostały rozstrzygnięte na korzyść Google, Jednak sąd apelacyjny uchylił obie te decyzje, twierdząc, że interfejsy API są chronione prawem autorskim, a wykorzystanie przez Google nie podlega dozwolonemu użytkowi. Google wystąpił z kasacją od tegoż wyroku sądu apelacyjnego do Sądu Najwyższego o rozpoznanie sprawy w kadencji 2019 roku, twierdząc, że API Javy nie podlegają prawom autorskim, a nawet jeśli, to elementy powielane przez Google mogą być wykorzystywane na zasadzie dozwolonego użytku. Sprawa została przełożona na kadencję 2020 roku z powodu pandemii COVID-19. 

W dniu 5 kwietnia 2021 roku Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych większością 6-2 głosów rozstrzygnął trwając od 10 lat spór, orzekając, że korzystanie przez Google z interfejsów Java API mieści się w granicach dozwolonego użytku i uchylając tym samym orzeczenie sądu apelacyjnego. Sąd wyjaśnił, że interfejsy API mogą podlegać prawu autorskiemu, ale w swojej analizie skupił się na – ważniejszym według niego i koniecznym poddania ocenie jako pierwszy – zagadnieniu dozwolonego użytku. Ustalił, że Google wykorzystywał interfejsy API tylko w zakresie, który był potrzebny, aby umożliwić użytkownikom wykorzystanie ich zgromadzonych danych do pracy nad nowym programem. 

Analiza Sądu wykazała, że API służyły raczej do deklarowania kodu, niż do implementacji oraz że w kontekście praw autorskich pełniły one tylko „funkcję organizacyjną”, podobną do systemu dziesiętnego Deweya, w którym dozwolony użytek również znajduje zastosowanie. Sąd stwierdził, że w przedmiotowej sprawie fakt, iż działania Google oparte były na dozwolonym użytku, prowadzi do niezasadności dalszej oceny ewentualnego naruszenia praw autorskich Oracle do API. Nie jest wykluczone, że interfejsy API mogą być chronione prawami autorskimi.

Jednak zgodnie z doktryną dozwolonego użytku nie można powstrzymać innych przed swobodnym używaniem interfejsów API do tworzenia nowych programów. Wnioski takie mogą realnie osłabić ochronę praw autorskich twórców oprogramowania, umożliwiając konkurentom dysponującym lepszymi zasobami opracowywanie ulepszonych wersji stworzonych wcześniej produktów.

Sprawa Google przeciwko Oracle cieszyła się dużym zainteresowaniem w branży technologii i oprogramowania, ponieważ wiele programów komputerowych i bibliotek oprogramowania (szczególnie w oprogramowaniu typu open source) jest opracowywanych przez odtwarzanie funkcjonalności interfejsów API z komercyjnych lub konkurencyjnych produktów. Orzeczenie Sądu prawdopodobnie nie wpłynie na zmianę sposobu działania start-upów i programistów. Stanowi ono niejako potwierdzenie tego, jak już działali, korzystając z wcześniejszych oprogramowań.