Nowy Rok i nowe utwory w domenie publicznej

1 stycznia każdego roku (w Polsce od 2007 roku a na świecie od 2004 roku) przypada Dzień Domeny Publicznej. Wraz z nim, kolejne utwory literackie trafiły do domeny publicznej, czyli mogą być wykorzystywane – co do zasady – bez ograniczeń i bez zobowiązań wynikających z praw autorskich.

Na domenę publiczną składa się twórczość, z której – jeśli zostały spełnione ku temu ustawowe przesłanki – można korzystać bez ograniczeń. Znajdziemy w niej dzieła, które na podstawie prawa nie mogą być objęte ochroną, czyli wszystkie:

• akty normatywne albo ich urzędowe projekty,
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
• opublikowane opisy patentowe albo ochronne oraz
• proste informacje prasowe.

W skład domeny publicznej wchodzą również utwory, od których śmierci twórców (autora albo ostatniego ze współautorów) upłynęło – zgodnie z polskimi przepisami – 70 lat.

Dzień Domeny Publicznej ma na celu dostarczyć listę twórców i ich utworów, z których można od nowego roku swobodnie korzystać. Jeśli dana twórczość znajduje się na takiej liście, nie ma już wątpliwości, czy ktoś (spadkobierca lub chociażby wydawca) ma jeszcze prawa do konkretnego utworu i czy na pewno może być przedmiotem dalszego korzystania bez ograniczeń.

Pełna lista autorów, którzy zmarli w 1953 roku i których twórczość wraz z 1 stycznia 2024 roku weszła do domeny publicznej jest dostępna pod adresem: https://en.wikipedia.org/wiki/2024_in_public_domain.

Wraz z 1 stycznia 2024 roku do domeny publicznej wchodzi twórczość artystów zmarłych w 1953 roku, a więc między innymi:

• Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego,
• Kornela Makuszyńskiego,
• Juliana Tuwima,
• Guccio Gucci czy
• Hisato Ohzawa.

Wśród znanych amerykańskich utworów, które od 1 stycznia 2024 roku są w domenie publicznej (w Stanach Zjednoczonych obowiązują odmienne przepisy i do domeny publicznej wchodzą dzieła opublikowane w 1928 roku) są między innymi:

• „Chatka Puchatka” – napisana przez A.A. Milne’a,
• „Opera za 3 grosze” – musical Bertolta Brechta oraz
• „Parowiec Willie” – animowany film Walta Disneya, przy czym pojawienie się tego filmu w domenie publicznej jest równoznaczne z tym, że pierwsza wersja wizerunku Mickey Mouse jest również w domenie publicznej.