Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

W dniu 7 października na stronie RCL opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z udostępnionym uzasadnieniem, projektowane zmiany mają na celu m.in. wprowadzenie zmian w terminologii wykorzystanej w przepisach ustawy, która jest archaiczna i może przyczyniać się do stygmatyzacji osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi – zmianie mają ulec takie wyrażenia jak „osoba chora psychicznie” (na „z zaburzeniami psychotycznymi”) czy osoba upośledzona umysłowo (na „z niepełnosprawnością intelektualną”).

Nowelizacja uaktualni również przepisy dotyczące stosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi.

Poza powyższym, zmiany mają na celu m.in. wykluczenie ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych, doprecyzowanie kwestii dotyczących stron postępowania sądowego w sprawach o przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi bez jej zgody do szpitala psychiatrycznego jak również jej wypisania, miejsca przeprowadzania rozprawy oraz inne drobne doprecyzowania przepisów ustawy a także uwzględnienie niektórych wniosków Najwyżej Izby Kontroli (NIK) wynikających z kontroli „Opieka psychiatryczna nad dziećmi i młodzieżą”.

Proponowana zmiana odnosi się do wskazania, że w przypadku braku możliwości uzyskania zgody przedstawiciela ustawowego lub sprzecznych oświadczeń przedstawicieli ustawowych zgodę na przyjęcie do szpitala osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie wyraża sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania takiej osoby. Oprócz tego, sąd opiekuńczy będzie mógł wyrazić zgodę także w przypadku braku możliwości uzyskania zgody przedstawiciela ustawowego na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej powyżej 16 roku życia lub osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody. 

Zaproponowano również rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadkach nagłych, osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie, może być przyjęta bez wcześniejszej zgody sądu opiekuńczego. W takim przypadku lekarz przyjmujący ww. osobę ma obowiązek, w razie wątpliwości, zasięgnięcia opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry albo opinii psychologa.

Dodatkowo, zaproponowano rozwiązania dotyczące stosowania środków przymusu bezpośredniego, mające na celu zapewnienie skuteczności działań Policji, jak również zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim osobom uczestniczącym w interwencji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi lub będących pod wpływem substancji psychoaktywnych.

Projekt znajduje się obecnie w konsultacjach publicznych i uzgodnieniach. Proponowany termin wejścia w życie ustawy to dzień 1 stycznia 2026 r.

Link do projektu:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12402903/katalog/13162313#13162313